Od autora    Prolog    
  Część I    Część II    Część III    Część IV    Część V    
  Część VI    Część VII    Część VIII    Część IX    Część X    
  Posłowie    

     Rok 1413 można uznać za historyczny początek miasta, tak jak datę chrztu Polski za Mieszka I przyjmuje się jako początek państwa polskiego. W obydwu przypadkach jest wiadomo, że są to tylko umowne cezury, a powstanie państwa, czy miasta jest to proces długotrwały i trudno określić precyzyjnie zarówno początek jak i koniec.
     Skutki niszczących wojen husyckich, wstrzymały proces zagospodarowywania terenów podsudeckich, ale nie na długo. Druga fala kolonizacji miała miejsce w początkach XVI wieku i również wiązała się z handlem drewnem i gontami, które sprzedawano w Świdnicy.
     W 1504 roku Władysław II Jagielończyk, król Czech i Węgier mając na uwadze dalszy rozwój handlu na tych terenach, nadał Fryderykowi Czetricowi, Czechowi z pochodzenia, panu na zamku Grodno, prawo pobierania myta z przeznaczeniem na budowę dróg i mostów.
     Przywilej ten został potwierdzony następnie przez cesarza Karola VI, a w 1744 roku po zajęciu Śląska przez Prusy, przez króla Fryderyka II.
     Na marginesie chcę zwrócić uwagę dzisiejszym właścicielom środków transportu, że podatek drogowy jak się okazuje nie jest wynalazkiem naszego fiskusa, natomiast dobrze się stało, że wzbogaca on kiesę miejską, a nie państwową, może się to przyczynić do poprawy stanu dróg lokalnych. Może... Wróćmy lepiej do historii.
     W roku 1528 (to data warta do zapamiętania dla tych, którzy interesują się historią pobliskiego Książa) panem zamku Książ zostaje Krzysztof I Hochberg. Ten światły człowiek i wyśmienity gospodarz ściąga na tutejsze tereny górników z Miśni w celu poszukiwania rud żelaza i miedzi. Osiedlają się oni między innymi w dolinie Bystrzycy, skąd mają bliżej w góry. Uzyskali oni zgodę pana na Książu na postawienie w 1533 roku w miejsce drewnianej kapliczki w Głuszycy Górnej, kościoła ewangelickiego, jako że byli to luteranie.
     W 1548 roku sędzia dworski ze Świdnicy, Melchior von Sendlitz Kuneman, odbudowuje wioskę, jedną z licznych wówczas w okolicy i nadaje jej nazwę Rudolfswald, czyli Sierpnica. Wieś Grzmiąca odbudowała się w latach 1565 - 1585, zaś w latach 1565 - 1581 sąsiadujące z Głuszycą Kolce. Z 1561 roku pochodzą pierwsze wzmianki o kopalnictwie węgla kamiennego, natomiast z 1580 roku czytamy o wzmożonym ruchu handlowym w związku z rozwojem tkactwa lnianego. W dolinie Bystrzycy prosperuje kilkanaście tartaków, coraz liczniej rozwijają się warsztaty tkackie, poprawia się kultura rolna.
     W Jedlinie odkryte zostają źródła mineralne, ich właściwości lecznicze stają się znane, woda określana jako Tannhauser Sauerbrunn wywożona jest do Czech.
     W ogóle obserwuje się w tym czasie wzmożony ruch handlowy, przez Głuszycę wiedzie szlak handlowy ze Świdnicy do Broumov'a (przez Rybnicę, Mieroszów), a także droga na południe do Doliny Kłodzkiej. Obszar ten pozbył się w tym okresie znamiona terenów przygranicznych, bowiem Śląsk stał się prowincją państwa czeskiego.
     Wiek XVI stał się więc niezwykle pomyślnym dla wszechstronnego rozwoju Pogórza Wałbrzyskiego. Głuszyca rozbudowuje się i bogaci, a wraz z nią sąsiadujące wsie, z których każda miała gospodę, piekarnię, rzeźnię, warsztat kowalski, znajdujące się pod zarządem sołtysa. Głuszyca posiadała swój sąd, stając się siedzibą władz municypalnych. W 1598 roku następuje rozłączenie się wsi Głuszyca Górna od miasta.
     Można by ten fakt uznać za datę przełomową, świadczącą o ostatecznym usankcjonowaniu Głuszycy jako miasta. O odrębnym dokumencie nadającym jej prawa miejskie kroniki milczą.
     W ten sposób kończy się szczęśliwe stulecie dla całego regionu, stulecie bez wyniszczających wojen, sprzyjające rozwojowi gospodarczemu, przynoszące widoczne efekty.
     Ale warto pamiętać, że wiek XVI był w ogóle wiekiem pomyślnym dla wszystkich ziem polskich. To właśnie "złoty wiek" kultury polskiej, a przeszczepiony z Zachodu renesans i początki gospodarki rynkowej sprzyjające rozwojowi miast i nowej klasie - mieszczaństwa, to wszystko znalazło swoje odbicie także i tu, nad Bystrzycą, na szlaku przecinających się marszrut handlowych, w pobliżu bezcennych bogactw naturalnych, jakie kryją w sobie góry.