Od autora    Prolog    
  Część I    Część II    Część III    Część IV    Część V    
  Część VI    Część VII    Część VIII    Część IX    Część X    
  Posłowie    

     Wiek XVII zapisał się w historii Głuszycy czarnymi zgłoskami. Właściwie trudno by wymienić takie nieszczęścia i kataklizmy, które nie byłyby udziałem tego młodego, prężnie dotąd rozwijającego się miasta. A wszystko to zaczęło się od wojny trzydziestoletniej.
     Różne bywają wojny na świecie, lecz nie ma chyba groźniejszych i bardziej wyniszczających, jak wojny wewnętrzne na tle religijnym. W 1618 roku wybucha w Pradze powstanie. Czesi obawiają się objęcia władzy na wypadek śmierci cesarza Macieja przez jego wychowanka Ferdynanda, wychowanka jezuitów, znanego ze swej nienawiści do innowierców.
     Nie jest to jedyny powód zrywu powstańczego. Czechy od 1526 roku wchodzą w skład cesarstwa jako należące do dziedzicznych posiadłości Habsburgów. Zachowują jednak autonomię, własny sejm, język czeski jako urzędowy. Habsburgowie jednak w sposób brutalny naruszają te prawa. Rząd wiedeński ingeruje bezpośrednio w administrację Czech, wysyłając tam niemieckich urzędników, szlachta niemiecka wykupuje ziemię, a jezuici starają się wszelkimi sposobami wprowadzić tam od nowa katolicyzm. Habsburgowie są podporą reakcji katolickiej zwanej kontrreformacją. Katolicy zaczynają z powodzeniem wypierać wpływy protestanckie w Niemczech, jezuici obejmują swą działalnością Czechy.
     Antagonizm pomiędzy protestantami i katolikami staje na ostrzu noża. Jednocześnie sytuacja gospodarcza Czech staje się na początku XVII wieku coraz cięższa. Handel i przemysł znalazły się w upadku, co jest wyrazem nie tylko ogólnej sytuacji w Europie środkowej i wschodniej, ale również szkodliwej, antyczeskiej polityki habsburskiej. Ucisk polityczny i religijny pogłębia kryzys w Czechach.
     Wojna trzydziestoletnia (1618 - 1648) będąca wojną europejską, bowiem wprzęgnięte w nią zostały nieomal wszystkie ówczesne kraje europejskie, okazała się tragiczna dla Śląska. Rujnujące kwaterunki wojsk, kontrybucje, plądrowania, gwałty i pożogi, kilkakrotnie przewalające się jak huragan łupieżcze przemarsze wojsk, bitwy i potyczki, to wszystko jest związane z losami Głuszycy.
     Już w 1631 roku kwateruje na terenie miasta duża ilość wojsk cesarskich, plądrując i paląc okoliczne wsie, Rybnicę, Grzmiącą, Glinicę i Kamieńsk. W 1633 roku epidemia dżumy doprowadziła do zdziesiątkowania ludności w Świdnicy i całej okolicy aż po Wałbrzych.
     W rok później przez przełęcz w Głuszycy Górnej, po zaciętych walkach wojska cesarskie wdzierają się do miasta wypierając Szwedów. Głuszyca spłonęła niemal doszczętnie. W latach 1639 - 1642 teren okupują Szwedzi, ściągają nowe kontrybucje, niszczą i palą.
     Dopiero w II połowie XVII wieku następuje pewne uspokojenie i ożywienie gospodarcze. Odbudowują się wsie: w 1655-1656 Łomnica, 1688 - Zimna Woda, 1696 - Rybnica.
     Nieco wcześniej w 1686 roku miał miejsce w Głuszycy warty do odnotowania fakt, był nim bunt antyfeudalny, zmierzający do uwolnienia się z poddaństwa i pańszczyzny. Bunt został krwawo stłumiony, a jego przywódców powieszono publicznie na szubienicach. Dla utrzymania porządku osadzono w Głuszycy regiment wojskowy.
     Wojna trzydziestoletnia stanowiła dla Śląska największą tragedię, jaką ten kraj kiedykolwiek poniósł, przyczyniła się jednak dziwnym zrządzeniem losu do rozwoju gospodarczego całego pogórza sudeckiego.
     Prześladowanie ludności protestanckiej po pokoju westfalskim w 1648 roku w Niemczech powoduje napływ prześladowanej ludności w regiony górskie, trudno dostępne okolice, gdzie pod opieką panów wiernych protestantyzmowi, mogli zachować swą wiarę, odbywać praktyki religijne i uchronić się przed represjami.
     Na całym terenie Sudetów od Jeleniej Góry po Kłodzko rozwija się podstawowy i najważniejszy na Śląsku przemysł tkacki.
     Skąd się wziął na tych terenach, co spowodowało jego koniunkturę właśnie tutaj, w dorzeczu Bystrzycy ?
     - o tym w następnej części.